درمان ناهنجاریهای دندانی و فکی
بر عکس تصور عامه مردم درمان ایده آل ارتودنسی تنها برای کودکان و نوجوانان نیست و افراد بزرگسال نیز می‌توانند از فواید این درمان بهره مند شوند. دندان‌ها ممکن است در برخی از افراد در جای درست و به شکلی که باید رشد نکنند، مثلاً ممکن است به هم نزدیک باشند یا فاصله بیش از حد معمول بین آنها باشد، بیشتر این بی نظمی‌ها را می‌توان با ارتودنسی جبران کرد. البته در برخی موارد تنها ارتودنسی کافی نیست و ممکن است با کشیدن دندان یا جراحی‌های دیگر هم همراه باشد که با تشخیص متخصص ارتودنسی انجام خواهند شد.
در واقع، ارتودنسی علمی است که روابط نامناسب میان فک و دندان را اصلاح می‌کند و دندان‌های نامرتب را نظم می‌بخشد. از نتایج ارتودنسی می‌توان کیفیت بهتر در غذا خوردن و زیبایی دندان‌ها را نام برد.
چه کسانی به ارتودنسی نیاز خواهند داشت؟
همان طور که گفتیم شایع‌ترین دلیل مراجعه افراد برای انجام درمان ارتودنسی نا مرتب بودن دندان‌ها است. اما در این میان هستند افرادی که به دلایل جدی‌تر باید درمان روی دندان‌ها و فک آنها انجام شود. یکی از این دلایل تفاوت اندازه فک و دندان‌ها است. ممکن است فک کوچک و دندان‌ها بزرگ باشد یا برعکس که در هر دو حالت یک متخصص باتجربه ارتودنسی طرح درمان مناسب را برای فرد در نظر خواهد گرفت.
برخی از مشکلات دندانی هم به افتادن زودهنگام دندان‌ها یا عادت‌های نادرست مانند مکیدن انگشتان در دوران کودکی بازمی‌گردد که موجب می‌شوند دندان‌ها ترتیب و فاصله لازم را از هم نداشته باشند.
درست است که افراد در هر سنی می‌توانند برای ارتودنسی مراجعه کنند، اما بهترین زمان برای انجام ارتودنسی وقتی است که اجزای صورت در حال رشد هستند. یعنی برای دخترها ۱۳ سالگی و برای پسرها ۱۵ سالگی بهترین نتیجه را برای آنها به دنبال خواهد داشت.
اهمیت سن در درمان ارتودنسی از این بابت است که ارتودنتیست بداند چه امکاناتی برای درمان در اختیار دارد. مثلاً آیا زمانی برای پیشگیری وجود دارد؟ آیا می‌تواند از عامل رشد برای درمان استفاده کند؟
مدت زمان این دوره نیز به نوع درمان بستگی دارد که به طور متوسط بین یک سال و نیم تا دو سال است. البته نظر نهایی را باید ارتودنتیست تشخیص دهد و به دلایلی مانند تمام شدن تحمل بیمار، پزشک نباید تسلیم خواسته او شود و باید تا رسیدن به نتیجه مطلوب بتواند بیمار را مجاب کند.
انواع ارتودنسی ثابت و متحرک
ابزار و وسایل ارتودنسی به دو شکل ثابت و متحرک قابل استفاده هستند. ارتودنسی متحرک مزایای خود را دارد که مهم‌ترین آن این است که بیمار می‌تواند در زمان غذا خوردن آن را از دهان خود خارج کند. به طور معمول ارتودنتیست‌ها این روش را برای افراد کم سن که علاوه بر مشکلات دندانی به رفع ناهنجاریهای استخوانی فک نیز نیاز دارند تجویز می‌کنند.
در ارتودنسی ثابت ابزاری به نام براکت روی دندان قرار می‌گیرد که توسط سیم‌ها و کش‌ها به دندان‌ها متصل می‌شوند. تمام اجزای براکت‌ها ثابت هستند و تنها پزشک می‌توان آنها را از دهان خارج کند. در این روش دندان‌ها با ریشه جا به جا می‌شوند بنابراین پزشک تسلط بیشتری روی حرکت دندان‌ها دارد.
این که کدام درمان برای فرد استفاده شود تنها توسط متخصص ارتودنسی قابل تشخیص است. ارتودنسی متحرک بیشتر برای افراد کم سن قابل استفاده است، اما برای افراد با سن بالا این درمان تأثیر چندانی نخواهد داشت.
عوارض ارتودنسی
یکی از پر اهمیت‌ترین مسائل در زمان درمان ارتودنسی رعایت اصول بهداشت است که اگر فرد آنها را جدی نگیرد، ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و دهان شویه‌ها جزء وظایف اصلی فرد باید باشند.
برگشت در ارتودنسی زمانی رخ می‌دهد که فرد توصیه‌های پزشک معالج خود را جدی نگرفته باشد. همکاری بین پزشک و بیمار از مهم‌ترین مسائل در طول درمان است.